Yılda yaklaşık 200 bin turistin ziyaret ettiği Erzurum’daki tarihi mekanlardan biri olan Üç Kümbetler’in İngilizce kitabesinde vahim hatalar yapıldığı ortaya çıktı. İngilizce’nin içerisinde Türkçe kelimelerinde bulunduğu metnin google çevirisi olduğu sanılıyor…
Orkun ÇiZMELi / PALANDöKEN
Erzurum Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, Saltuklu Devletinin kurucusu Emir Saltuk’un türbesinin de içinde bulunduğu Üç Kümbetler’in İngilizce kitabesinde büyük bir skandala imza attı. Üç Kümbetler’in girişine yerleştirilen kitabede yeralan İngilizce metin baştan aşağıya yanlışlıklarla dolu. İngilizce metin içerisinde yer yer Türkçe kelimelerin bulunması da dikkat çekiyor.
Tarihi ve kültürel zenginlikleriyle bilinen, Selçuklu ve Saltuklular’ın izlerini taşıyan Erzurum’da yeralan tarihi mekanlar yılda yaklaşık 200 bin yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret ediliyor.
Çifte Minareli Medrese başta olmak üzere kentteki birçok tarihi mekanlardan biri olan Üç Kümbetler’in girişine asılan İngilizce kitabede “vahim” hatalar yapıldığı ortaya çıktı. Bünyesinde bir tane bile İngilizce personel bulunmayan ve kuruma gelen yabancı turistlerle “google” sayesinde iletişim kuran Erzurum Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan kitabede yapılan hatalar oldukça dikkat çekici.
Saltuklu Beyliği’nin kurucularından Emir Saltuk’un anıt mezarının da bulunduğu, 13’ncü yüzyılın sonlarında veya 14’ncü yüzyılın başlarında yapıldığı tahmin edilen Üç Kümbetler ile ilgili hazırlanan kitabeyi tercüme ettirdiğimiz İngilizce tercümanları, metne İngilizce diyebilmenin çok zor olduğunu savundular.
Metnin muhtemelen google aracılığıyla İngilizce’ye dönüştürüldüğünü savunan tercümanlar, metindeki hataları şöyle özetlediler: Birinci paragraftaki birinci cumlede sıfat cümleciklerinin yeri yanlış ve yanlış kelimeler kullanılmıştır. İkinci cümle ise tamamen yanlıştır.
İkinci paragraf da cümlelerin icindeki öğelerinin yeri yanlış ve anlamsız ifadeler var. (Koni bir koni karışımıyla kaplıdır) devamındaki paragraflarda da anlamsız kelimeler yan yana gelmis “sekiz ön dört” gibi. Bazi cümlelerde fiil hiç yok. Ve İngilizce metin içerisinde Türkce kelimeler var. Son paragrafdaki "bulunmaktadır” ve “iç” gibi… Bunun gibi bir çok yanlış barındırmaktadır. Belki İngilizce’yi cok iyi bilen biri ne denmek istendiğini anlayabilir ama metin İngilizce’ye çevrilmiş haliyle İngilizce kuralları, kelime seçimi ve öge sıralamasi açısından tamamen yanlıştır.
İŞTE SKANDAL METNİN TÜRKÇE ÇEVİRİSİ
Erzurum’un guneyindeki Çifte Minereler Sultan Malik ve bugün çevresinde yok oldu ve Anadoluda mezar anıtlarının icerisinde bulunmaktadır, 12.yuzyılın ya da 14. yuzyılının sonlarında Emir Saltuk üç ait en geniş Üç Kümbetlerin adı olarak bilinen mezanın en güzel örnekleri.
Kesik taştan yapılan sekizgen şeklindeki kümbet bu yapı yüksek bir makara ve kubbe üzerinde düzleştirilir, koni bir koni karışımıyla kaplıdır. Orta asyadaki iki renkli kubbe kesik taştan yapılmış ücgen parçalar yuvarlak kemerli oyuklar, takım figürlerdeki boğaya benzeyen kubbe, yılanlar, yarasalar, kartallar gibi hayvan sekilleri vardır.
Bu kubbe sekiz ön dört yüz bir çift cama sahip. Giriş kapısı yönünde kuzeydeki saçaklar üzerinde ki mahsen kapısı görülen hayvan ve çiceklerin geometrik birleşimiyle dekore edilmiştir. Emir Saltukun kümkümbet alanı ve on iki ön tarafiı en guneyindeki ikinci kubbenin en alt parcası. Bir taşın en üstünde bölgesel kül rengi üç geniş camın altında bir küçük çok dekore edilmiştir. Aynı zamanda güney kubbenin ön camı altarin görüntüsü giriş kapısının üstündeki yazıt kitabe bir yazıtın olduğu yerde boş bir kısımdır. İkinci kubbe dört metre. Kegeden bölgesel taştan yapılan üçüncü Kümbet. İki ön ve dört pencerenin üzerindeki mahsen. Oyugun yönündeki kuzeye giriş çok güzel parça bulunmaktadırla dekore edilmişlerdir. Mezarliğa benzeyen koni şeklindeki koninin çemberini kaplayan iç kısımlar verilen saltuk kumbetine dekore etti.
