SREBRENİTSA KATLİAMININ YIL DÖNÜMÜ

Avrupa’nın Kudüs’ü olarak adlandırılan Bosna’da, 1995 yılında Srebrenitsa’da gerçekleştirilen katliamın üzerinden 25 yıl geçti. Mladiç komutasındaki Sırp askerlerin dokuz bine yakın sivili öldürdüğü Srebrenitsa katliamı bir soykırım faaliyeti, savaş suçu olarak tarihe geçti. Srebrenitsa katliamı, Avrupa’da, o günlerde bilimde, insan haklarında doruklarını yaşayan Avrupalı devletlerin sınırlarında olması itibarıyla da tarihin kara defterine yazılı bir katliam niteliğindedir. Katilamın arkaplanı incelendiğinde ise soykırımın nasıl da geliyoeuö dediği gün yüzüne çıkmaktadır. Birleşmiş Milletler, bölge bölge zulme uğrayarak yerlerinden edilen Boşnaklar için 1993 yılında Srebrenitsa’yı güvenli bölge ilan etmişti. Bu sebeple de göçlerden önce 24 bine yakın olan Srebrenitsa’nın nüfusu 60 bini bulmuş ve bu halk, Aliya’nın barış için çabalaması ve halkın elindeki silahların artık BM tarafından korunan güvenli bölgede olmaları gerekçeleri ile toplanması üzerine savunmasız bırakılmıştı. Üstelik, Mladiç’in bölgeye olan saldırıları sıklaştığında bu konuda BM’nin sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans uyarılmış fakat kendisi bunu dikkate almamıştı. Fakat Boşnakları sistematik olarak savunmasız hale getirmenin ne tür amaca hizmet ettiği Hollandalı komutanın emriyle bir gece BM askerleri şehri terk ettiğinde kendini göstermişti. Nitekim şehri korumakla görevli Karremans ve Mladiç’in kadeh tokuştururken fotoğrafları ortaya çıkmış, video kayıtlarında Hollandalı komutan, Mladiç’den hediye alırken görüntülenmişti. Bu hediye, 60 bin savunmasız sivili barındıran Srebrenista’nın Sırplara teslim edilmesi karşılığı niteliğindeydi.

 Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’ndaki yargılamalarda Mladiç dahil birçok komutan ceza almış, Srebrenitsa’da yaşananların soykırım niteliğinde olduğu kabul edilmiş ancak Sırbistan’ın ülke olarak bu soykırımdan sorumlu tutulamayacağı belirtilmişti. Karremans’ın Mladiç karşısında sorguya çekildiği video da yine ortaya çıkmış ve Mladiç karşısında adeta titreyen komutan, Srebrenitsa’yı korumakla ilgili görevini dile getirmekten dahi çekinmişti. Bu görüntüler üzerine Sırpların yanında BM’nin görevli komutanı da haklı olarak tepkileri üzerine çekmişti. Ancak sorumluluğu tek başına Hollandalı komutana yıkmanın da yerinde olmadığını belirtmek gerekir. Zira kaynaklara göre Karremans BM’den yardım istemiş fakat bu yardım çağrılarına BM’den yanıt gelmeyince Sırp ordusuna karşı 400 kişilik savunma birliği ile tek kalınmıştı. Hal böyle olunca belki de Uluslararası Adalet Divanı’nda yargılanması gereken Mladiç değil bizzat BM’nin kendisiydi. Zira hukuka hâkim ilkelerden birinde de söylendiği gibi hukuk kimseden kahraman olmasını ve başkasını kendi hayatının önüne koymasını beklemez. Bu sebeple de Karremans’ın basiretsiz ve yüreksiz olmasının ötesinde BM’den destek almadığı için şehri terk ettiğine dikkat çekerek BM’nin Srebrenitsa katliamının sorumlularından olduğunu bu 25. Yıldönümünde bir kez daha hatırlatmak gerekir.