Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Besleme Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr.Nesrin Astam Yıldız, nano teknolojinin tarımdada yerini aldığını belirtti.
Prof. Dr.Nesrin Astam Yıldız, konuyla ilişkin olarak yaptığı değerlendirmede, “Dünya’da ve ülkemizde yapılan gübre araştırmaları arasında henüz akademik düzeyde olan yeni bir gübre üretim ve uygulama şekli de NANO-GÜBRE uygulamasıdır. 2006 yılından bu yana, ABD, Kanada, AB, kore gibi bazı ülkelerde nano-gübre üretimi için bütçeler ayırmışlardır” dedi.
Tarım topraklarının bitkiler için elverişli besin elementleri miktarı kazanç ve kayıp yolları arasındaki dengeye bağlı olarak değiştiğini ifade eden Prof. Dr.Nesrin Astam Yıldız, “Kazanç ve kayıp yolları arasında denge negatif yönde gelişirse, toprakta besin elementleri yoksullaşır ve eksilen besinlerin gübre olarak toprağa ilave edilmesi gerekir. Toprağa uygulanan mineral ( inorganik, kimyasal) ve organik olarak gübreler, doğal yollarla toprağa kazandırılması güçleşen (bitkiye yarayışlı inorganik) besin elementlerinin taşıyıcısı olan çok sayıda yapay inorganik gübre üretilip pazarlanmaktadır. Çoğu inorganik gübre nötr tepkimeli tuzlardır. Bu gübreler günümüzde yaygın olarak : toz, kristal, kırıntılı, veya granüler biçimlerde üretilirler.
Toprak-bitki analizleri yapıldıktan sonra, gübreler uygulanacağı zaman toprak, iklim, bitki ve gübrenin özellikleri dikkate alınarak, gübre çeşidi belirlendikten sonra gübrenin uygulama zamanı ve şekli belirlenerek gübre reçeteleri yazılır. Noksanlığı belirlenen elementler toprağa uygulandığı gibi, yaprağa da püskürtülebilir. Özellikle toprağa uygulamanın pratik olmadığı mikro elementlerin yapraktan uygulanması daha uygundur. Ülkemiz tarım topraklarının kireç içeriğinin yüksek olması , pHyüksekliği, kuraklık, yüksek bikarbonat ve nitrat , yüksek fosforlu gübre uygulaması, organik madde düşüklüğü vb nedenlerle azottan sonra, eksikliği görülen elementler arasında “Mikro elementler” sıralanabilir.” Diye konuştu.
Dünya’da ve ülkemizde yapılan gübre araştırmaları arasında henüz akademik düzeyde olan yeni bir gübre üretim ve uygulama şekli de NANO-GÜBRE uygulaması olduğunu dile getiren Prof. Dr.Nesrin Astam Yıldız, daha sonra şunları kaydetti; “2006 yılından bu yana, ABD, Kanada, AB, kore gibi bazı ülkelerde nano-gübre üretimi için bütçeler ayırmışlardır. Nano kavramı, her hangi bir fiziksel büyüklüğün milyarda bir ölçekte küçültülmüş haline verilen isimdir, nano metre ise metrenin milyarda birine eşit kabul edilen uzunluk birimi olarak tanımlanır. Ülkemizde ve Dünya’da bazı çalışmalar arasında Nano gübrelerden bahsedilmektedir. Az sayıda da olsa, yapılan araştırmalar, 100 nm den küçük büyüklüğe sahip olan bu grup gübrelerin, daha ekonomik olması yanında, kolay çözünebilir olmaları, daha az miktarda ve etkin kullanıldığı, çevre dostu olduğu, bitkilerce alımının , taşınmasının, ilgili organlarda birikme oranının daha fazla olduğu ve de üründe yüzde 10 ila 30 oranında artış sağladığı da iddia edilmektedir. Bu gübreler için bu günkü koşullarda algıladığımız faydası ; tıpkı yılan yağının faydalı olduğunun bilinmesi ama asıl etkenin ne olduğunun tam olarak bilinmemesi gibi bir yaklaşımla kullanımına olumlu bakılması şeklindedir. Sadece bitkisel üretimde değil, hayvan beslemede de nano-yemler kullanılmaktadır.
Günümüzde özellikle Nano-Fe , Nano-Zn gübreleri yanında biyo-organik nano gübrelerin üretiminden ve kullanımından bahsedilmektedir.
Ümidimiz ülkemiz tarım topraklarında Fe, Zn gibi mikro elementler yanında, bitkilerce kullanımının sınırlı olduğu fosfor gibi makro elementler için de nano-gübre araştırmalarının ve pratiklerinin de “düşük maliyetli uzun metrajlı senaryolarla hazırlanmış projelerle”tarımsal üretime katkılar sağlanmasıdır.”
