Söz söylemek insana mahsustur. Sözü süze süze, pişire pişire söylemek gerekir. Söyleyenden ziyade dinleyeni rahatsız eden, manasız boş lakırdılarla meşgul edilmemeli insan.Yüce Allah:"Ey iman edenler! Allah'tan korkun ve doğru söz söyleyin." (Ahzab, 70) Peygamberimiz de: "Allah Teâlâ, her söyleyenin söylediğini bilir. O halde kul, Allah'tan korksun, ne söylediğini düşünsün." diye bizleri uyarmakta ve düşünmeye dâvet etmektedir.
Ömer KİRAZLI'nın değişiyle; "Söz tohumdur: Yerini bulmalı, vaktini bilmeli ve ekmeli. Söz, aynadır: Güzeli aksettirmeli. Söz, silahtır: Hakkı müdafaa, dostu muhafaza, düşmanı te'dîb etmeli. Söz, sohbettir: İlim ve fazilete dayanarak adam yetiştirmelidir. Söz, dinleyene söylenir. Söz, anlayana söylenir. Söz, tutana söylenir. Yâni söz, insana söylenir.
Öyleyse buyurun,nicetecrübelerinneticesinde, yunmuş yıkanmış,yerinde vezamanında mihenge vurularakniceehl-i hikmet, ehl-i hakikat kimseler tarafından ifâde edilen, boyunlara "gerdanlık", kulaklara "küpe" olacak söz cevherlerine şöyle bir bakalım:
? Kat'i olarak bilmediğin bir şeyi söyleme, yalancı olursun. Hz. Ali
? Ne söylüyorsun, nerede söylüyorsun, kime söylüyorsun dikkat et! Hz. Ebubekir
? Gücünün üstüne çıkma, anlamadığın şeye karışma, yapamayacağın şeyi vadetme. Hz. Hasan
? Güneşte verdiği sözü, gölgede bozandan hayır gelmez.Atasözü
? Suçlar insanların yüzünde görünseydi, aynalar satılmazdı.İbn-i Şirin
? Eski başkadır, eskimiş başkadır. Nice eskiler vardır ki hiç eskimez.Mevlânâ
? Derdin devasızı, iyinin kötüye muhtaç olmasıdır. İbn-i Sina
? Sabır; yüzünü ekşitmeden acıyı yudumlamaktır. Cüneyd-i Bağdadi
? Riyakâr, memnun ettiğin zaman seni sende bulunmayan vasıflarla anan, darılttığın zaman yine seni sende bulunmayan kötülüklerle anıp anlatandır. İmam Şâfi
? Yerinde söz söylemesini bilen, özür dilemek zorunda kalmaz. Fatih Sultan Mehmet
? Şükür, nimeti değil, nimeti vereni görmektir. Şiblî
? İki şey aklın eksikliğini gösterir; Konuşulacak yerde susmak, susulacak yerde konuşmak. Sâdi
? Gençliğini eğlenmekle geçiren, ihtiyarlığını ağlamakla geçirir. Ali Fuat Başgil
? Küçük insanların büyük gururları olur. İbn-i Şirin
? Bir kitabın kaç dakikada okunduğunu bırak, kaç senede yazıldığını düşün. Yahya Kemal Beyatlı
? Maddî hayata tapanlar, deniz suyu içenlere benzerler. İçtikçe susuzlukları artar. Muhiddin İbn-i Arabî
? Cesaretin bittiği yerde esaret başlar. Akif Cemil
? Azarlaması çok olanın arkadaşları az olur. Fudayl bin İyad
? Hakikatler belki yaşlanır, ama asla ölmez.Abdullah el Müzenî
? Nefis üç köşeli dikendir, ne türlü koysan batar.-Mevlânâ
? Hırsızın ilk soyduğu yer kendi vicdanıdır. İmam Şafî
? Haksızlık karşısında eğilmeyiniz. Çünkü hakkınızla beraber şerefinizi de kaybedersiniz. Hz.Ali
? Bilgi, küçük adamı kibirlendirir, vasat (orta) adamı şaşırtır, büyük adamı ise alçak gönüllü yapar. Molla Cami
? İz bırakanlarla senin aranda basit bir fark var sadece. Onlar ömür boyu gayret ediyorlar; sen ömür boyu hayret ediyorsun.Mehmet Âkif Ersoy
? Kendinizi geliştirmek için öyle çaba harcayın ki, başkalarını tenkit etmeye zamanınız kalmasın. Mevlânâ
? Kendisini çok seven, çevresinde az sevilir. CenabŞahabeddin
? Tomurcuk derdinde olmayan ağaç odundur. N.F.Kısakürek
? Tembellik, hür adamı esir yapar.Firdevsî
? Yaşlanarak değil, yaşayarak tecrübe kazanılır; zaman insanları değil, armutları olgunlaştırır.Peyami Safa
? Ne etrafınızı kıracak kadar sert, ne de karşınızdakilere cesaret verecek kadar yumuşak olunuz. Sadî
? Sesini değil, sözünü yükselt. Zambaklar yağmurlarla büyür, gök gürültüleri ile değil. Yunus Emre
? Ölümü, yattığın zaman yastığının altında, kalktığın zaman burnunun ucunda bil. Hz. Ömer
? Peygamberler bile, başkalarını yenmek için, kendileri gibi düşünen yol arkadaşları bulmak zorundadır. İbn-i Haldun
? Eskiden iyilik yaparlardı söylemezlerdi. Sonra hem yapmaya hem de söylemeye başladılar. Şimdi ise yapmıyorlar fakat söylüyorlar. Ömer bin Haris
? Ey insan! Kafdağı kadar yüksek olsan da, kefene sığacak kadar küçüksün. Unutma! Her şeyin bir hesabı var, üzdüğün kadar üzülürsün. Şems-i Tebrizi
? Yürürken başımın yerde olması sizi rahatsız etmesin. Benim tek derdim; yere düşen edebinize takılmamaktır. Mevlânâ
? Cinayete ses çıkarmayan, caninin suç ortağıdır. Cemil Meriç
? Şahsiyetsiz adam, toplumun dolgu maddesidir. Lâedri
