CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu geçen hafta Erzurumda, kaçak sigara satan bir adama, "... devam et, senin kazancın helaldir" deyince, gözler yeniden Türkiyedeki kaçak sigara pazarına çevrildi.Kaçak sigara sektörü!
Yıllık hacmi nedir ya da kaç milyarlık bir ciroya sahip olduğu bilinmiyor!
Bilinen tek gerçek: Kaçak yollardan satılan sigara miktarının, legal yoldan satılan sigara hacmini aştığıdır.
Kaçak sigarayla baş etmeye çalışan yasal sigara firmaları, bu uğurda fiyat indirimi dahil pek çok yolu denedi ama başarılı olamıyor.
Sektör, önemli oranda kaçakçıların elinde!
Ana muhalefet liderinin, "... devam et, senin kazancın helaldir" diyerek meşrulaştırdığı kaçakçılık, her yıl Türkiye ekonomisine milyarlarca dolar darbe vuruyor.
Bu gerçek tüm çıplaklığıyla ortadayken hükümet de her fırsatta sigara yasağını savunuyor ve sigara tüketiminin nasıl düştüğünü vurgulayıp duruyor.
Oysa bu, hiç de gerçeği yansıtmıyor.
Çünkü hızla düşmüş olan sigara tüketimi değil, yasal yollardan yapılan sigara satışıdır.
Yani sigara içenler yine içmeye devam ediyor. Yasaktan önce bakkaldan, büfeden, marketten sigara alıyorlardı şimdi onun yerine, her köşe başını tutmuş olan kaçakçılardan alıyorlar.
Büfede paketi 7 liraya satılan yabancı bir sigara köşe başındaki kaçakçıda 3 lira...
Tamam; aynı kalitede değil elbette, ama adı aynı...
Sigara mı sigara işte...
Yanlış anlaşılmasın sakın. Sigara yasağının kalkmasını filan savunmuyoruz.
Hükümet bu yasağı koymakla geç bile kalmıştı.
Bizim itirazımız, sigara yasağıyla birlikte patlayan kaçak sigara satışıyla etkin mücadele edilmemesidir.
Yasalarımıza göre, her türlü kaçakçılık gibi sigara kaçakçılığı da suçtur... Üstelik tekrarı halinde ciddi müeyyideleri de olan bir suç... Fakat buna rağmen son bir kaç yıldan beri kaçak sigara satışı öyle bir noktaya ulaştı ki, neredeyse legal iş yapan işletmeler bile gidip kaçakçıdan sigara alıp satacak duruma geldi.
Ekmek peynirden daha çok köşe başlarında kaçak sigara satılıyor...
Uzağa gitmeye lüzum yok. İşte Erzurum...
Kaç karton sigara isterseniz isteyin Ercincankapıda emrinizde, hem de öyle köşe başında bekleyen bir çocuğun elinde filan değil. Dükkânlarda alenen satılıyor! Bir tek tabela asmadıkları kalmış:
"Burada kaçak sigara satılır!"
Hani mazot için yazıyorlar ya...
Sorabilirsiniz ki "iyi de madem kaçak sigara satışı böylesine devasa boyutlara ulaşmış bu ülkenin polisi jandarması nerede?"
Haklısınız...
Aynı soruyu izan sahibi herkes soruyor.
"Devlet bilerek göz yumuyor, kaçakla mücadele etmiyor" şeklinde bir ifade kullansak, haksızlık etmiş oluruz.
Ne polis ne de jandarma boş durmuyor.
İşte size basında çıkan haberler veya bu birimlerin yayımladıkları bültenler.
Gün geçmiyor ki yazılıp çizilmesin, şu kadar bin paket kaçak sigara ele geçirildi diye...
Yani devlet mücadele etmesine ediyor da, metodu çare olamıyor...
Rahmetli Özal iktidara geldiğinde Türkiyede yabancı sigara ve içki ancak yasadışı yollardan yurda sokulur ve fahiş fiyata da satılırdı.
Öyle ki, dönemin çok önemli bir basın patronu, asıl imparatorluğunu kaçak sigara ve içki sayesinde kurmuştu.
Rahmetli, bir gecede çıkardığı kanunla yabancı menşeli içki ve sigaranın satışını yasal hale getirdi. Hem yüzlerce milyon vergi topladı, hem de çok önemli oranda kaçağın önüne geçti.
Bugün de Türkiye’de aynı şey geçerli… Yani yabancı içki ve sigara legal yollardan satılıyor. Ama buna rağmen son bir kaç yıldan beri, kaçak yollardan satılan içki ve sigara miktarı diğerini fersah fersah geçti.
Uzmanlar bunu tek bir gerekçeye bağlıyorlar:
Yüksek vergi...
Yasal yollardan satılan ürün pahalı olunca, kaçakçı da arz talep dengesini kendi kuralıyla yeniden düzenliyor:
"Fatura isteme, yarı fiyatına al git!"
Kemal Bey, sigara kaçakçısına arka çıkmakla, sadece basit bir popülizm yapmış olmadı; aynı zamanda vergi kaçakçılığını da teşvik etmiş oldu.
Sonuç olarak, "...ne iyi ettik de bu sigara yasağını koyduk, gördünüz mü nasıl sigara tüketimi azaldı" biçiminde düşünen anlı-şanlı devlet adamlarımız bilsin ki, azalan yalnızca yasal yoldan satılan sigara miktarıdır.
Sigara tüketenlerin sayısında belki de artış bile vardır.
Çünkü büfede, bakkalda 18 yaşından küçüklere sigara satılmıyor; fiyatı da 7 liradan aşağı değil.
Ama köşe başında, isterse beş yaşında olsun herkes kaçak sigaraya çok rahat ulaşabiliyor, üstelik fiyatı da en pahalısı 4 lira!
Şimdi bir de Kemal Kılıçdaroğlu onlara artık arka çıktı ki, bundan böyle kaçağı tut tutabilirsen!