Cenâb-ı Hakk'ın insanoğlunaen büyük lütuflarından biri, onu Kur'ân-ı Kerim'e muhatap kılmasıdır. Ancak bunun da mesuliyetleri artırdığı muhakkaktır. Çünkü O bir emanettir.
Aslında evlat, mal-mülk, sıhhat vb. hepsi birer emanettir. İnsan bunları titizlik kullanmak ve muhafaza etmekle mükelleftir. Bu emanetlerin zirvesini teşkil eden ise Cenâb-ı Hakk'ın Sevgili Peygamberimiz vasıtası ile insanlığa bir hidayet rehberi olmak üzere lütfettiğiKur'ân-ı Azîmüşşân'dır. Bununiçindir ki, Peygamber Efendimiz VedâHaccı'nda ümmetine bıraktığı emanetler arasında öncelikleKur'ân-ı Kerîm'i zikretmiş ve onun muhtevasını kâmil bir surette tebliğ vazifesini ifa eylediğine dair ashaptanikrar almıştır. Sonra da üç kere "Şâhid ol yâ Rab!" buyurarak Cenâb-ı Hakk'a iltica etmiştir.
Târihşahittir ki fertler, aileler ve milletler ilâhî emanet olan Kur'ân-ı Kerîm'e tâbî oldukları nispetleâbâd olmuşlardır.
Hepimiz biliyor ve gururla söylüyoruz ki, Erzurum Kur'an emanetine sahip çıkmış, O'nu baş tacı etmiştir. Bunun en mühim göstergesi de 1001 Hatim geleneğidir.
Evet! 1001 Hatim denince aklımıza Erzurum, Erzurum denince de 1001 Hatim gelir. Yani Erzurum 1001 Hatimle özdeşleşmiştir.
Erzurum'daki 1001 Hatim geleneği, İbrahim Hakkı Konyalı'nın "Abideleri ve Kitabeleri ile Erzurum Tarihi "isimli eserine göre 1500'lü yıllarda yaşayan Pir Ali Baba tarafından başlatılmıştır. Pir Ali Baba'nın yaşadığı dönem Yavuz Sultan Selim ve oğlu Kanuni Sultan Süleyman'ın Osmanlı Padişahı olduğu yıllara rastlar. Bu dönem Osmanlı Devleti'nin yükselme ve gelişme yıllarıdır. Bu yıllar aynı zamanda ilim, sanat ve edebiyat alanında büyük gelişmeler olduğu ve günümüze kadar gelen kalıcı eserlerin meydana geldiği yıllardır. Bu ortamda yetişen Pir Ali baba âlim, fazıl, zahit bir zat olup, aynı zamanda o devrin zenginlerindendir. Tuzcu (Dutçu) köyünde ikamet eden Pir Ali Baba "Eğer her yıl 1001 hatim okursanız, Allah'uTeala'nın bu memleketi hususiyetle zelzeleden koruması umulur" diyerek sahibi bulunduğu 8 köyden 4'ünün gelirini tamamen Erzurum'da yılda bir defa okunmasını ihdas ettiği "1001 Hatim"e vakfetmiş ve bu hatimler o günden sonra Erzurum'da sürekli okutularak, 1.Cihan Harbi yıllarına kadar devam etmiştir. O yıllarda meydana gelen bazı aksamalarla okutulamayan 1001 Hatimler, bir süre sonra Erzurum Müftüsü Hacı Muhammed Sadık Solakzade ve zamanın Erzurum milletvekillerinden Mühirzade Asım Efendi ile Zihni beyler tarafından yeniden okutulmasının temini için Mustafa Kemal Paşa'dan izin alınarak devam edilmiş ve günümüze kadar süre gelmiştir.
Pir Ali Baba'nın mezarı Erzurum merkeze bağlı Tepeköy ile Tuzcu köyleri arasında Erzurum ovasına nazır, kendi adını taşıyan "Pir Ali Baba Tepesi" üzerinde bulunmaktadır.
Erzurum'da yaklaşık 500 senedir devam eden 1001 Hatim geleneği kapsamında 2010 yılında 11.336 hatim, 2011 yılında 17.167 hatim, 2012 yılında 19.926 hatim, 2013 yılında 24.326 hatim 176 tefsir, 2014 yılında 29.247 hatim 288 tefsir, 2015 yılında ise 24.974 hatim okunmuştur.
Bu sene tüm camilerde16 Aralık 2016 Cuma günü sabah namazında din görevlilerinin ve halkın katılımıyla 1001 hatim okunmasına başlanacaktır. 1001 hatimlerin okunacağı camiler ilgili İlçe Müftülüklerimizce belirlenmiş ve halka duyurulmuştur.
Bu yıl 1001 Hatim Programı dahilinde okunacak hatimlerin duası 13 Ocak 2017 Cuma günü Ulu Camii'nde erkek cemaate, 14 Ocak 2017 Cumartesi saat 09:00' dan itibaren de yine Ulu Camii'nde bayanlara yönelik yapılacaktır.
Kur'an'ı anlayarak okuyup yaşamamız gerektiğini de hiçbir zaman unutmamamız dileği ile Mehmet Akif ERSOY'unmısralarıyla bitirelim:
İbret olmaz bize her gün okuruz ezberde.
Yoksa hiç mana aranmaz mı bu ayetlerde.
Lafz-ı muhkem yalnız anlaşılan Kur'an'ın.
Çünkü kaydında değil hiç birimiz mananın.
Ya açar nazm-ı celilin bakarız yaprağına.
Yahut üfler geçeriz bir ölünün toprağına.
İnmemiştir hele Kur'an şunu hakkıyla bilin,
Ne mezarlıkta okunmak, ne de fal bakmak için.
