İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılma kararı sonrası piyasaların verdiği tepki Lehman sonrası yaşanan en büyük krizi ile karşı karşıya olduğumuza işaret ediyor.
Brexit kararı sonrası gelen panik satışlar ile dünya borsalarında 2.1 trilyon dolarlık bir değer buharlaştı.
Yaşanan kayıp küresel kriz sonrasında görülen en büyük satış dalgasıyla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.
Dünya ekonomisinden aldığı pay 3,8% olan bir ülkenin, küresel hasılanın %22'sini oluşturan Avrupa Birliğinden çıkma kararı alması piyasalarda neden bu kadar büyük bir etki yarattı?
Piyasalardaki çöküş İngiltere'nin Avrupa Birliğinde kalacağı yönünde pozisyon alan yatırımcıların panik satışlarından kaynaklanıyor.
Büyük olaylar sonrasındaki sert satışları genelde fırsat olarak görme eğiliminde olan yatırımcılar için bu durum yeni bir fırsatın habercisi olabilir.
Geçmişteki tecrübeler borsalardaki %5'i aşan gerilemelerin fonlardan çıkış ve ilave teminat çağrısı gibi teknik nedenlerden kaynaklandığını ve alış için önemli bir fırsat oluşturduğunu gösteriyor.
İngiltere Brexit kararına rağmen Avrupa Birliği üyesi ülkelerle ekonomik işbirliğini sürdürür, gümrüksüz ticaret ve serbest dolaşım haklarını koruyabilirse Cuma günkü satış dalgasını alış fırsatı olarak kullanılabilir.
Ancak bu defa önemli bir belirsizlik dönemi ve kaza riski ile karşı karşıyayız.
İngiltere'nin Avrupa Birliğinden çıkış sürecinde yaşanacak müzakere süreci hakkında son derece sınırlı bilgiye sahibiz.
Hafta sonu Avrupa Birliğinin kurucusu altı ülkenin dış işleri bakanları tarafından verilen mesaj 50. Madde kapsamında gerçekleştirilecek ayrılma görüşmelerinin zorlu geçeceğine işaret ediyor.
Avrupa Birliği üyeleri bu pazarlık sürecinde önemli bir açmaz ile karşı karşıya.
İngiltere'ye, Avrupa Birliğinden ayrılmasına rağmen, serbest ticaret ve serbest dolaşım izni verilirse Brexit şokunun vereceği hasar sınırlı olur. Bu sayede İrlanda, İskoçya gibi ülkelerin Birleşik Krallık'tan ayrılması riski azalır.
Otuz yıllık dip seviyesine düşen pound hızla toparlanır.
Küresel risk iştahı düzelir.
Ancak bu durum başka ülkelerin Avrupa Birliğinden ayrılma sürecini hızlandırabilir. İngiltere'nin Avrupa Birliğinden ayrılmasına rağmen ekonomik avantajını koruması Fransa, İspanya gibi ülkelerde Avrupa Birliği karşıtı toplumsal muhalefetin güçlenmesine neden olabilir.
Kısacası Avrupa Birliğini ciddi bir sınav süreci bekliyor. Aşağı tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyık.
Orta vadede daha önemli risk ekonominin yavaşladığı, işsizliğin arttığı gelir dağılımının bozulduğu bir ortamda seçmenin mevcut sistemi reddetme eğiliminin İngiltere ile sınırlı kalmayacağı endişesi.
Buda Avrupa Birliği için sonun başlangıcı olabilir ki; Bu seneryoda Birlikten kopmalar hızlana bilir.
Kasım ayında yapılacak ABD seçimlerinden serbest piyasayı ve küreselleşmeyi reddeden bir sonuçla karşılaşılırsa işte o zaman işler çığrından çıkabilir.
Bu belirsizlikleri fiyatlayamayan küresel piyasalarda riskten kaçış hızlanır.
Sayın Caniklinin ifade ettiği gibi ,gemiyi ilk önce ingilizler terk etti. Bu türbülans devam ederse kaçış sürecek, belkide tarih kitaplarında İngilizlerin ayrılmasının domino etkisi yarattığı, bir birliğin çöküşünü okuyabiliriz.
Yatırımcıların temkinli ve maceradan uzak bir yol izlemeleri gerektiğini düşünüyorum. Belirsizlikler ortadan kalkmadan riskler bu kadar yüksekken limanda demirlemek daha akılcı bir yaklaşım olur kanaatindeyim.
Not: Yukarıda yer alan bilgi ve görüşler yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir.
