Işıkgece, TİGEM, Türk Devlet geleneğinin inşa ettiği 1000 yıllık bir misyonun temsilcisi olarak, 1300lü yıllarda kurulan Çiflikat-ı Hümayunlardan günümüze kadar ülkemiz tarımına önemli hizmetler sunan köklü bir kuruluştur. dedi.
Tarım İşletmeleri Genel Müdürü (TİGEM) Ayşe Ayşin Işıkgece, Palandökene özel
açıklamalarda bulundu. Işıkgece, TİGEMin, sertifikalı tohumluk ve damızlık
hayvan yetiştiriciliği gibi alanlardaki faaliyetleri ile Türk tarımının en önemli güvencelerinden olmasının yanı sıra, atçılık ve gen kaynaklarının korunmasına yönelik çalışmaları ile de önemli bir misyon yürütmektedir.
ÇATAKÇI: Sayın Genel Müdür, tarım işletmelerinden biraz bahseder misiniz?
IŞIKGECE: Toplam 17 işletmesi ve 3,3 milyon dekar arazi varlığı ile günümüz tarım teknolojisinin buluşma noktası olan TİGEM, sertifikalı tohumluk ve damızlık hayvan yetiştiriciliği gibi alanlardaki faaliyetleri ile Türk tarımının en önemli güvencelerinden olmasının yanı sıra, atçılık ve gen kaynaklarının korunmasına yönelik çalışmaları ile de önemli bir misyon yürütmektedir.
Bazı işletmelerinin tarihi Osmanlı İmparatorluğunun ilk yıllarına dayanan TİGEMde, 700 yılı aşkın bir tecrübeye, 1937 yılında kurulan Zirai Kombinalar ve 1950 yılında kurulan Devlet Üretme Çiftlikleri ile hara ve inekhaneler de eklenmiş, tüm bu kurumlar 1984 yılında TİGEM çatısı altında toplanmıştır.
ÇATAKÇI: TİGEM tarihinin ilk kadın Genel Müdürü Ayşe Ayşin Işıkgece olarak sizi tanıyabilir miyiz?
IŞIKGECE: Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü mezunuyum ve İstanbul Üniversitesi İşletme Bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamladım.
28 yıllık deneyimim ile özel sektörde Yönetim Kurulu Üyeliği ve Satın Almadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevlerini yürüttüm. 18 Ağustos 2018 yılında
TİGEM Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı olarak atandım.
ÇATAKÇI: Türkiyenin en önemli sorunu sertifikalı tohum
Bunu nasıl hallediyorsunuz?
IŞIKGECE: Yüksek kalitede sertifikalı tohum üreten ve özellikle hububat
tohumluğunda ülkenin en büyük aktörü ve %30 payla sektörün lideri olan TİGEMde üretilen sertifikalı tohum çeşitlerinin % 90ı tamamen yerlidir. TİGEMin tohumlarını çiftçiler; ülke çapında yer alan toplam 288 adet tohum bayisi ve mevcut işletmelerinin yanı sıra Pankobirlik, Tarım Kredi Kooperatifleri ve İl Müdürlüklerinden temin edebilmektedir.
Ülke gıda güvenliğinin ve tarımda sürdürülebilirliğin sağlanmasında ilk adımı olan sertifikalı tohum, üretimde kalite ve verimin olmazsa olmaz ilk şartıdır. İklim, toprak yapısı gibi diğer TÜM ŞARTLAR SABİT KALDIĞINDA BİLE SADECE
SERTİFİKALI TOHUM KULLANMAK VERİMİ % 25E KADAR artırmaktadır.
Sertifikalı tohum adı ve kaynağı belli, kalite garantisi olan, çimlenme oranı yüksek, hastalıklardan ari tohumdur.
ÇATAKÇI; Yerli sebze tohumculuğu çalışmalarınız hangi aşamada?
IŞIKGECE: TİGEM ile TAGEM iş birliğinde yürütülen proje ile ülkenin sebze tohumu ihtiyacının yurt içi üretimlerinden karşılanmasına önemli bir katkı sağlamak
ve sektörel ithalatı azaltmak amaçlanmıştır.
Kavun, domates,salatalık, biber ve patlıcan türlerinde yeni çeşitler elde etmek
için 2018 yılında başlatılan çalışmalar neticesinde 2019 yılında ilk sebze tohumları
çiftçilerin hizmetine sunduk.
Çevre dostu lifli bitkilerin ülkemiz endüstri ve sanayisinde kullanımının
yaygınlaştırılması, buna bağlı lifli bitki üretim alanlarının artırılması için milli çeşitlerimizde ihtiyaç duyulan tohum üretiminde TİGEM görevlendirildi.
Bu kapsamda, TİGEM tarafından 2019 yılında 9.105 kg kenevir tohum
üretimine başlanıldı.
ÇATAKÇI: Damızlık hayvan üretiminde varılan aşama nedir?
IŞIKGECE: Dünya tarım ve hayvancılığındaki gelişmeleri, teknolojik
yenilik ve çalışmaları uzman kadrosu ile takip eden, işletmelerinde deneyen ve ülke çiftçilerine uygulamalı olarak tanıtan TİGEM; toplam 32 bin büyükbaş, 200 bin küçükbaş hayvan varlığı ile hastalıklardan ari işletmelerinde üstün vasıflı damızlık
yetiştiriciliğini sürdürmekteyiz.
TİGEM, çiftçiye sağladığı üstün vasıflı damızlık hayvanlarla ülkemizdeki
sürülerin kalitesini artırıyoruz.
Koyunculukta Türkiyenin en büyük ıslahçı kuruluşu TİGEM
Türkiyede büyükbaşa kıyasla küçükbaş popülasyonun daha rahat artırılması, daha sağlıklı ve lezzetli et özelliği, son yıllarda artan küçükbaş et tüketimi açısından bakıldığında küçükbaş hayvan üretim ekosistemine yönelim önem kazanmaktadır.
Yerli ve kaliteli ırklarla küçükbaş hayvancılığa önemli katkı sağlayan TİGEM, 2020 projeksiyonu koyunculuğa doğru çevirmektedir.
Tarım Orman Şurasının Sonuç Bildirgesinde de yer aldığı gibi, kırmızı et sektöründe küçükbaş hayvan eti tüketiminin özendirilmesi ve pazar payının artırılması belirtilmiştir
Ülkemiz yetiştiricilerinin üstün vasıflı damızlık taleplerinin karşılanması amacıyla 13 işletmesinde 5 ırk ile (Siyah-Alaca, Simental, Esmer, Jersey ve Limousin) damızlık sığır yetiştiriciliği yapan TİGEM, her yıl ülke yetiştiricilerine
3.500 baş damızlık dağıtımı yapmaktadırÜlkenin en büyük koyun ıslahçısı
konumunda olan TİGEMin 9 işletmesinde tamamı yerli ve milli olan 10 ırk (bu ırklardan Anadolu ve Karacabey Merinosları, Polatlı, Malya, Tahirova, Acıpayam ve Bafra ırkları TİGEMin ıslah çalışmalarıyla elde edilen koyunlardır) ile damızlık
koyun yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Üniversitelerle yürüttüğü iş birliği kapsamında TİGEM, % 100 yerli ve milli bir ırk olan Bafra koyunu yetiştiriciliğinin yanı sıra dünyanın en büyük tek parça tarım arazisi Ceylanpınar Tarım İşletmesinde 3 bin baş damızlık varlığı ile de süt verimi
yönüyle öne çıkan Halep ırkı keçi yetiştiriciliğini sürdürmektedir. Ayrıca dünyanın en büyük İvesi popülasyonuna sahip İşletmede, yetiştiriciliği yapılan bu koyunlardan elde edilen süt ile coğrafi işaret ürünü olan Urfa Sade Yağ elde
edilmektedir.
TÜRKİYENİN 1 NUMARALI SPERMA ÜRETİCİSİ TİGEMDİR
ÇATAKÇI: Damızlık hayvan sperma projesi nasıl yürüyor?
IŞIKGECE: TİGEM; güçlü ıslah tecrübesi, bünyesinde barındırdığı yüksek genetik potansiyele sahip damızlık materyali, son teknoloji sperma işleme ve üretim tesisi ile tüm ülkeye ıslah alanındaki birikimini yaymayı hedeflemektedir. Malatya/
Sultansuyu Tarım İşletmesinde 2012 yılında hizmete açılan Boğa Sperması Üretim Merkezi nde yıllık 700 bin doz boğa sperma üretim kapasitesine ulaşan TİGEM, önümüzdeki yıllarda kapasitesini 2 kat artırarak, ülkemizin bu alandaki üretim
açığının önemli ölçüde kapatılmasını hedeflemektedir.
ANADOLUNUN HAZİNESİ TİGEM KORUMASINDA
ÇATAKÇI: Anadolu Hazinesi projeniz hangi aşamada?
IŞIKGECE: Evet, TİGEM, Anadoluya özgü gen kaynaklarının korunması ve tüm saflığıyla gelecek nesillere güvenle aktarılması amacıyla Akbaş ve Kangal çoban köpeği, Asya Ceylanı ve Ankara Keçisi yetiştiriciliği yaparak gelir elde
etmek için değil, sorumluluk bilinciyle korumaktadır.
TÜRKİYENİN 1 NUMARALI SAFKAN ARAP ATI YETİŞTİRİCİSİ OLAN TİGEM, SEKTÖRÜN TEMİNATI
ÇATAKÇI; Saf kan Arap Atı Projesi hangi aşamada?
IŞIKGECE: Sertifikalı tohumluk ve üstün vasıflı damızlık hayvan yetiştiriciliğinde
öncü ve önder kuruluş olan TİGEM ayrıca yıllardan beri tarihimize bir vefa olarak ülkemiz gen kaynaklarını korurken yaptığı ıslah çalışmalarıyla, ülkemiz yarış
sahalarında koşan ve şampiyonluklar kazanan safkan Arap atlarının büyük çoğunluğunu yetiştirmiş ve dünyada haklı bir üne sahip olmuştur.
TİGEM, Çiftlikat-ı Hümayun adı verilen çiftliklerde Osmanlının kuruluşundan
beri devam eden atçılık faaliyetlerine halen üç işletmesinde (Bursa/Karacabey, Malatya/Sultansuyu ve Eskişehir/Anadolu) toplam 1.126 baş hayvan varlığı ile devam etmektedir. Her yıl ortalama 250 baş üstün performanslı yarış tayını atçılık
sektörüne kazandıran TİGEM yetiştirmesi atlar bu zamana kadar, yarış otoritesi tarafından dağıtılan toplam prim ve ikramiyelerin %33 üne sahiptir.
KAR EDEN KURULUŞ TİGEM
ÇATAKÇI; TİGEM 2019 yılında kar etti mi, 2020 hedefiniz nedir?
IŞIKGECE: TİGEM, hem sertifikalı tohumluk üretimi ve üstün vasıflı damızlık hayvan yetiştiriciliği görevlerini yerine getirip hem de daha kar odaklı düşünerek devlete, millete, Hazineye para kazandırabilme gücüne sahip bir Kurumdur.
Son 1 yıldır elindeki tohum ve hayvan stoklarını paraya çevirme ve kredi faizinden kurtulma gibi bir finans yönetimine giden TİGEM, ilgili tüm işletmelerinde tasarruf tedbirleriyle ilgili ciddi bir çalışma başlatmıştır.
Stok yapmaktan kaçınma, harcamalarda uygulanan sıkı kontrollerin yanı sıra mal ve hizmet tedariklerinde yapılan düzenlemelerle girdi tedarikinde önemli tasarruf sağlayan TİGEM, önceki yıllarda atıl kalan gayrimenkullerini değerlendirerek
önemli bir gelir artışı elde etmiştir.
Yapılan bu çalışmalar sayesinde son yıllarda bilançosunda zarar görülen TİGEM, kar eden bir kuruluş olmaya kendini aday göstermektedir.
YURT DIŞI TOHUMLUK FİYATLARINDA DEĞİŞİKLİK
Yurt dışına sattığı tohumlukların fiyatlandırmasını değiştirip o ülkeye göre fiyat belirleyen TİGEM, satış fiyatlarında %26 lık artış sağlamış ve tohum ihracatını 26 kat artırmıştır.
KÂRA GEÇEN TİGEM
2017 yılında TİGEM'in bütçesindeki 59 milyon TL lik zarar, 2018 yılı sonunda 9 milyon TL ye gerilemiş, 2019 yılını ise kar ile kapatmayı hedeflemiştir.
ÇATAKÇI; Bu yıl köylümüz TİGEMden nasıl damızlık hayvan alacaktır?
IŞIKGECE: 2020 Yılında köylümüz aracısız olarak TİGEM in şubelerine
başvurmak suretiyle damızlık hayvan alacaktır.
TİGEM artık hayvan dağıtımında birlikleri ve aracı kuruluşları ortadan
kaldırmıştır.
Halka direk hizmet vermekteyiz.
Bundan sonra da böyle olacaktır.
