VARAN :1-)DOĞUBİRLİK (ERZURUM İLİ KÜÇÜK VE BÜYÜKBAŞ CANLI HAYVAN ÜRETİM TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ BİRLİĞİ): Öncelikle köylerimizden göçün bir an önce durdurulabilmesi için ACİLEN merkezi Erzurum Yakutiye de bulunacak olan DOĞUBİRLİK adı altındaküçük ve büyük baş et hayvancılığı üzerine tarım satış kooperatifleri birliği kurulmalıdır.Bu birliğin amacı aynı Trakya Birlik ,Karadeniz Birlik,MarmaraBirlik,Gül Birlik ve Çukobirlik gibi bölgesel ürün üreten ve birlik üyesi olan çiftçileri,dalgalanan piyasa fiyatlarından korumak ve tüccarın insafına bırakmadan ürünlerini ham mamul ,yarı mamul ve mamul ürünler şeklinde değerlendirmek olacaktır..Ayrıca yukarıda isimleri zikredilen kooperatif birlikleri tarıma dayalı sanayi tesislerini (fabrikalarını) bölgelerine kurarak işsiz insanlarına iş imkanı sağlamaktadırlar .DoğuBirlik de kuruluş aşamasını müteakip hemen faaliyete geçecek zaman kaybetmeden hızla kooperatif şartnamesindeki sorumluluklarını yerine getirmiş üye çiftçilere gerek damızlık ve gerekse besi mallarını hemen dağıtmaya başlayacaktır.Birlik küçük ve büyük baş hayvanların üretiminden,sağlığına;yeminden,sigortasına;veteriner hizmetlerinden fenni ahır ve barınak yapımına kadar tüm zirai faaliyetleri kontrolü altında tutup kesimhaneye götürmeye varıncaya kadar üreticinin yanında ve ona destek olacaktır. Birlik bununla birlikte devletin zaman zaman verdiği tarım ve hayvancılıkla ilgili hibe ve destekleme primlerini münferiden değil birlikçe üyeler adına topluca kullanacak bu gibi pirim ve desteklemelerle daha da büyümeyi hedefleyecektir.Ayrıca Birlik bu konu ile ilgili üyelerine menfaat sağlamak amacıyla Avrupa birliğinin hayvancılıkla ilgili tüm hibe ve destekleme programlarından sonuna kadar faydalanacaktır.(Sayfa:11) 25.331 km2'lik yüz ölçümü ile Erzurum bugün ülkemizin 4.büyük vilayetidir. Bunun %64 'ünü dağlar(Yaylalar,meralar,otlak yerleri), %4'ünüde ovalar oluşturmaktadır. Bu noktadan hareketle yeni Büyükşehir Belediyesi yasasınca eskiden İl özel idarelerine bağlı iken Büyükşehir tasarrufuna geçen ilimiz sınırları içerisinde de çok zengin olan yaylalar,meralar ve otlak yerleri gerek Büyükşehir Belediyesince,gerek İl Tarım Müdürlüğünce ve gerekse Doğu Birlikçe ıslah edilerek en verimli bir şekilde Doğu birliğin dolayısıyla birliğe üye üreticilerin kullanımına sunulmalıdır. Eldeki mevcut bu fırsatların değerlendirilmesiyle oluşacak bu devasa ekonomik oluşum değil ülkemiz dünyanın hatırı sayılı kırmızı et borsalarından birini oluşturacaktır. Bunun için hem sektördeki fiyat istikrarı ve hem de üyelerimizin menfaati açısından canlı ürünlerin pazarlanması dahil tüm ticari faaliyetler birlik tasarrufunda olacak ve birlik marifetiyle yapılacaktır. Bu durum ülkemizdeki kırmızı et piyasasındaki arz ve talebi dengeleyeceğinden fiyat istikrarını da sağlayacaktır.(Sayfa:12)
Bu amaçla birlik ;
a-)Günlük canlı mal alım ve satımı için en az 5000 baş kapasiteli açık ve kapalı alandan oluşan pazarlama departmanı;
b-)Günlük iç piyasanın kesilmiş kırmızı et ihtiyacına göre en az 1000 baş kapasiteli et kesim (kombina) departmanı;
c-)üyelerimizin ihtiyacını karşılamak amacıyla günlük en az 1000 ton kapasiteli yem üretim (yem fabrikası) departmanı ;
d-)Günlük kesimden elde edilecek deri,paça,bağırsak ve işkembe ile kemiklerin işleneceği (hayvansal yağlarla yapılacak sabun imalathanesi dahil) yan ürün işleme departmanı;
e-)Yapılan günlük kesimlerden arta kalan kasaplık karkas et ihtiyacı dışındaki artı ürünün (sucuk,pastırma,salam,sosis,hazır döner,kavurma gibi ürünlerin imal edilerek değerlendirileceği ) artı departmanı;
f-)Üyelerimizin ihtiyacını karşılamak amacıyla saman,ot,küspe ve silaj balyalama ve tevzi (dağıtım)departmanı;
g-)Küçükbaş hayvanlardan elde edilecek olan Yün ve yapağı işleme departmanı; (ki bu departmanda ayrıca Erzurum un kültürüne has daha sıhhi ve sağlıklı hazır tek ve çift kişilik yün yatak, yün yastık ve yün yorgan imalatını fabrikasyon olarak yapılabilir.)(Özellikle köylerdeki ev hanımlarımızın boş vakitlerini değerlendirmek amacıyla bu tesisimizden ilimiz hanımlarına yün,tarak,teşhi dağıtarak fason şal çorap,şal kazak ve yün başlık dokutulup birlikçe ambalajlanıp pazarlanabilir.)
h-)Gerek canlı mal ve gerekse mamul ürünlerin en etkin ve karlı bir şekilde pazarlanması amacıyla pazarlama departmanı;
ı-)Gerek canlı mal nakli ve gerekse mamul ürün nakli için evsafına uygun temin edilecek her türlü araçlardan oluşan lojistik departmanı ; İle yukarıda belirtilen diğer tüm departmanlardan oluşacak ve her bir üretici üyenin eşit oranda ortak olacağı entegre endüstri tesislerini oluşturulacaktır.Sadece entegre tesislerinin maliyeti yaklaşık 250 milyonTL.olan bu projenin tüm maliyeti işletme ve diğer cari giderlerle (Üreticiye dağıtılacak olan damızlık ve besi mallarının maliyetleri gibi)beraber yaklaşık 350 milyon Tl.'yibulacaktır.Sadece entegre endüstri tesislerinde direkt olarak yaklaşık 570 kişiyi istihdam edecek olan bu proje göçün durması ile birlikte yaklaşık 370 bin çiftçi nüfusunun da refahını direkt etkileyecektir. Bu entegre tesislerin oluşturduğu arazinin etrafı Hayvansal ürünler imalatı yapan fabrikalar Bölgesi olarak yatırımcılara tahsis edilip en kısa zamanda Hayvancılık Organize Sanayi Bölgesini de kurulması planlanmalıdır.Gerek endüstri entegre tesisleri ve gerekse kurulacak olan söz konusu Organize Sanayi Bölgesindeki diğer tesisler için her türlü teşvikin (yatırım teşvikleri,vergi indirim ve istisna teşvikleri ,enerji kullanım teşvikleri,istihdam teşvikleri vb.gibi) temini edilmesi için gereken her türlü çaba sarf edilmelidir.
(Sayfa:13) Bu kooperatifler birliğini oluşturabilmek için İlimizde coğrafi konum, nüfus ve canlı hayvan yoğunluğu göz önünde bulundurularak yaklaşık en az 50 adet kooperatifin kurulması cihetine gidilmelidir.
Kurulması planlanan bu kooperatiflerin her biri kooperatifin tam anlamıyla işlevselliğini kazanmasını müteakip sınırları içerisinde kalan yayla,mera ve otlakların durumuna göre ortalama 35.000 adet küçük baş ve 50.000 adet büyükbaş besi hayvanı barındıracaktır.Böylelikle Erzurum ili sınırları içerisinde her zaman üreticilerin elinde mevcutta yaklaşık 1.450.000-1.500.000 arasında küçük baş; 2.050.000 -2.150.000 arası büyükbaş olmak üzere toplamda yaklaşık 3.650.000 baş besi malı bulunacaktır.. Üreticiler bu birlik ve beraberlik çatısı altında daha çok kazandıkça bu miktarın zaman içerisinde daha da artacağından kuşku duyulmamalıdır. Bu amaçla tüm tarım arazileri gerek il tarım müdürlüğünce ve gerekse birliğin teknik zirai departmanı tarafından tarandıktan sonra gerek boşta bırakılan ekilip biçilmeyen tarlalar ile ekilip ve biçilebilecek olan fakat gerek hazinenin ve gerekse şahısların elindeki tarla hüviyeti kazanmamış olan atıl durumda bulunan tüm araziler ıslah edilerek ekilip biçilebilir vaziyete getirilmeli sonra Birlikçe yem bitkisi ekilip veya ektirilip birlik tesislerinde balyalanıp depolanarak kışın ihtiyaç duyan üreticilere tevzii ve dağıtımı yapılarak il tarım ekonomisine de çok önemli artı bir değer olarak kazandırılabilir. Vilayet sınırlarımız içerisinde bulunan geçmişte fabrika imalathane vb. amaçlarla yapılan ve atıl vaziyette bulunan (Alvardaki tütün fabrikası ve Tortumdaki şayak fabrikaları gibi)tüm tesisler Depolama ve tevzii amacıyla kullanılsın diye birliğin istifadesine sunulmalıdır. DEVAM EDECEK