Erzurumda tamamlanan Biyolojik Çeşitliliğe Dayalı Geleneksel Bilginin Kayıt Altına Alınması Pilot Projesi şimdi de Gümüşhanede gerçekleştiriliyor.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü tarafından biyolojik çeşitliliğe dayalı geleneksel bilginin derlenmesi, kayıt altına alınarak korunması ve bu bilgilere erişimin düzenlenmesi maksadıyla Gümüşhane İli Biyolojik Çeşitliliğe Dayalı Ulusal Geleneksel Bilginin Kayıt Altına Alınması Pilot Projesini başlattı. Aynı kapsamlı proje daha önce Erzurumda başlatılmıştı.
Proje ile biyolojik çeşitliliğin ekonomiye kazandırılması ve genetik kaynaklarımıza dayalı sınai mülkiyet haklarından ülkemizin faydalanmasına katkıda bulunulması hedefleniyor.
Yürütülecek proje kapsamında Gümüşhanedeki ön çalışmalar tamamlanarak, tüm ilçelerde saha çalışması yapılacak 50 köy belirlendi.
Belirlenen köylerde geleneksel olarak kullanılan biyolojik zenginlikler araştırılacak, yöredeki halkın kültürel kimliğinin bir parçası olarak nesiller boyunca aktardığı tabii flora ve faunadan sağlanan beslenme (baharat, içecek, maya, vb.), sağlık (halk ilacı veya şifa maksatlı geleneksel bilgi içeren uygulamalar), endüstriyel ürünler (boya, tekstil, yapı malzemesi, yakıt, el sanatları vb.) ile tarım-hayvancılık faaliyetlerine yönelik geleneksel ürünler derlenecek.
Proje çalışmalardan elde edilen çıktılar bir veri tabanında toplanarak yerli araştırmacılara ve uluslararası patent uzmanlarına açılacak. Böylece tüm bu kaynak ve bilgilerin kayıt altına alınmış olması bu kayıtların uzmanlar ve araştırmacıların Ar-ge faaliyetlerine altlık oluşturması gibi etkin ve önemli bir fayda sağlayacak.
Daha önce Erzurum ilinde aynı projeyi tamamlayan proje ekibi adına konuşan Prof. Dr. Ümit İncekara; Atatürk Üniversitesi ve Erzurum Teknik Üniversitesi öğretim üyeleriyle birlikte Erzurum ilinde tamamladıkları projede birçok orijinal geleneksel bilgiye ulaştıklarını ve bunları kayıt altına aldıklarını, zengin bitki ve hayvan çeşitliliğine sahip Gümüşhane ilinde de literatürde yer almayan çok sayıda geleneksel bilgiye ulaşacaklarını tahmin ettiklerini belirtti.
İlk saha çalışmalarının çok verimli geçtiğini belirten Prof. Dr. Ümit İncekara, özellikle yaşlı vatandaşların anlattıkları geleneksel bilgilerin bu proje sayesinde yeni kuşaklara aktarılacak olmasından memnuniyet duyduklarını belirtti. (iha)
