Berat Kandili (gecesi) Şaban ayının on beşinci gecesidir. Yani önümüzdeki Çarşambayı Perşembeye bağlayan gece Berat Gecesidir. Aslı "Berâet''tir.
Beraet sözlükte; "bir zorluktan kurtulmak ve beri olmak" demektir.
Bu gece, değişik adlarla da anılmaktadır: Bu geceye, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle Mübârek; kulların günahlarının affolunması ve temize çıkmaları sebebiyle Berâet; kulların ihsana kavuşmaları sebebiyle Rahmet, geceyi iyi değerlendiren kulların seçilerek salih kullar arasına alınması sebebiyle Berâe veya Sakk adı da verilir.
Allah Teâlâ bu gece af kapılarını açar; bu gecede mü'minler affa uğrarlar ve günahlarından tevbe ettikleri takdirde temizlenirler. Bu gecede, bir yıl içinde olacak bütün işler hükme bağlanıp, ifası için Cenab-ı Hak tarafından meleklere verilir. Gecesini ibadet ve dua ile, gündüzünü de oruçlu geçirmek faziletlidir.
Berat gecesine ait beş haslet vardır:
1) Her mühim iş bu gecede tefrik edilir.
2) Bu gecedeki ibadetlerin fazileti büyüktür.
3) İlâhi rahmet yayılır.
4) Mağfiret gecesidir.
5) O gece, Rasûlüllah (s.a.v.)'a şefaat hakkının tamamı verilmiştir.
Berat gecesi hakkında Allah Rasulü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Şaban ayının onbeşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünü oruç tutun. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ (Keyfiyeti bizce meçhul bir halde) dünyaya en yakın göğe inerek (o andan) fecir oluncaya kadar: "Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir bela ile) mübtela olan yok mu, ona kurtuluş vereyim. Şöyle olan yok mu? Böyle olan yok mu?" buyurur." (İbnMâce)
Diğer bir hadiste de şöyle buyuruluyor: "Bu gece Şaban'ın onbeşinci gecesidir. Allah Teâlâ bu gecede Beni Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları Cehennem'den kurtarır. Ancak kendisine şirk koşanların, müslümanlara karşı kin ve düşmanlık besleyenlerin, akrabaları ile münasebeti kesenlerin, gururlu ve kibirlilerin, ana-babasına asî olanların ve içki içmeye devam edenlerin yüzüne bakmaz."(Buhârî).
Bir sene zarfında gelecek yılın Berat Gecesi'ne kadar vuku bulacak hadiseler melekler tarafından birer deftere yazılır.
Bu gece bol bol tevbe istiğfar edip salavât-ı şerîfegetirmeli, kaza namazları kılıp Allah'dan dünya ve ahiret saadeti istemeliyiz.
Yüce Mevlamızın, bu geceden hakkıyla istifade etmeyi cümlemize nasip etmesini dileyerek bir dua ile bitirelim:
Ey, kullarına sayısız lütuf ve ihsanlarda bulunan, onların kar¬şılığına ihtiyacı olmayan Allah'ım! Celal ve Kerem sahibi Rabbim! Biz âciz kullarına sonsuz nimet ve imkânlar bahşeden Sen¬sin! Senden başka ilah yok! Sana sığınıp yalvaranlara yardım edersin!
Allah'ım! -Senin sözün haktır- gönderdiğin mukaddes Kitabında şöyle buyurdun:"Allah diledi¬ğini siler. (Dilediğini de) sabit bırakır. Bütün kitapların aslı O'nun yanındadır"(Ra'dSûresi, 39)
İlahî! "Her hikmetli iş nezdimizde bir emir ile o zaman ayrılır" (Duhan, 4) buyurduğun mükerrem Şaban ayında en büyük tecellin ile; bildiğimiz bilmediğimiz, Senin bildiğin be¬la ve musibetleri bizlerin üzerinden kaldırmanı diliyoruz. Şüphe¬siz Sen, sonsuz güç ve kuvvet sahibisin! Lütuf ve ihsanı bol olan Rabbimizsin!
Allah'ım! Bizleri senin yolundan ayırma! Milletimizi, devletimizi ve bütün İslam âlemini her türlü bela ve musibetlerden emin eyle!
Ya Rabbi! Sen affedicisin ve affetmeyi seversin. Bizleri de affet!
Kandiliniz mübarek olsun.