Gümüşhane'de maden işçilerinin maaş isyanı

Uzun yıllardan beri Merkeze bağlı Karamustafa köyünde faaliyet gösteren Yıldır Bakır Madencilik Kurşun-Çinko-Altın madeni zenginleştirme tesisine ait atık barajına atık su basan borunun 17 Temmuz 2019 günü kopmasının ardından faaliyetlerin durdurulduğu işletmede işçiler zor durumda. Yıllardan beri sürekli maaş sorunu yaşadıklarını, hep 2-3 maaş içerde alacakları olduğunu ifade eden işçiler çalışmasına izin verilmeyen tesiste elektriklerin de kesildiğini, akaryakıt olmadığı için iş makinelerinin çalışmadığını söylediler.

Firma yetkilileri gazetecilerin görüşme talebini geri çevirirken, işçiler adına açıklama yapanlardan Cemalettin Şahin, işletmedeki sıkıntının sadece bu zamana özel olmadığını, 10-12 senedir sürekli devam eden bir sorun yaşadıklarını söyledi.

“Bu insanlar buradan evine ekmek götüremiyor, kira ödeyemiyor”

Tesiste hiçbir zaman maaşların düzenli olarak ödenmediğini savunan Şahin, “Yapılan hataların hiçbirisi işçinin suçu değildir. Buradan yetkililere sesleniyorum. Bizi görmemezlikten gelmesinler. Kime gittiysek çözüm bulamadık. Bu insanlar buradan evine ekmek götüremiyor, kira ödeyemiyor. Her zaman aynısı oluyor. Her seferinde işçiyi kapıdan atmanın peşindeler. Bu insanlar bunaldı” dedi.

Fabrika çalışmıyorsa bu durumun işçinin suçu olmadığının altını çizen Şahin, “Ben evime ekmek götüremiyorum. Siyasi partilere de sesleniyorum: Bizi neden görmemezlikten geliyorlar. Bu insanların suçu ne? Bu yeni bir durum değil, yıllardır aynı. 'Biz size çıkış vermiyoruz, siz çıkacaksınız' diyorlar, tazminatta vermiyorlar, aylıkta vermiyorlar. Biz ne yapalım, nereye gidelim? Mahkemeye versek bile yıllarca sürecek davalar. Burada vefat etmiş arkadaşlarımızın ailesi bile halen alamadılar paralarını. Bizim her zaman hakkımız yeniliyor burada. Doğru düzgün yemek de yiyemiyoruz, sürekli patates yiyoruz. Biz onu da geçtik sadece istediğimiz aylıklarımızın düzenli şekilde yatması. Kapanmasını istemiyoruz. Yeter ki insanların aylığını versinler. Artık buraya bir el atılsın, hakkımızı ve alın terimizin karşılığını istiyoruz” diye konuştu.

"Bir inek kadar değerimiz yok"

Yer altı personeli ve işçi temsilcisi Orhan Orak ise şuanda yaklaşık 300 kişinin çalıştığı firmada üretime başlanan 2011 yılından beri bir maaş sıkıntısı yaşadıklarını, bu konuda kimseye seslerini duyuramadıklarını söyledi.

Bu konuda medyayı da eleştiren Orak, “Bayburt'tan Gümüşhane'ye kaçıp gelen inek kadar buradaki insanların değeri yok. Onlar haber oldu ama buradaki insanların inek kadar değeri olmadığını gördük” tespitinde bulundu.

Birkaç gün önce firmaya maaşlarını alamadıkları için işe çıkmayacaklarını bildirdiklerini, firma yetkililerinin ertesi gün kendilerine gitmek isteyenlerin ücretsiz izin almalarını, istemeyenlerin de çıkışını almalarını söylediklerini kaydeden Orak, “Biz de arkadaşlarla toplandık. Görüşmeler yaptık. Sonrasında bize 1 maaş ödeneceği, 15 gün sonra da bir maaş daha yatıracaklarını söylediler. Daha önceden de bize verilen sözler tutulmadığı için çalışanlar olarak güvenimiz olmadığı için işe çıkmadık. İçerde 2-3 maaş alacağı olanlar var. Şuan patrondan haber bekliyoruz. Arkadaşlarımızın birçoğu kirasını ödeyememiş durumda. Çocuğuna bez alamayan arkadaşlarımız var. Okul sezonu açıldı, kış yaklaşıyor. Odun kömür alamayan, çocuğuna defter kalem alamayan arkadaşlarımız var. İnsanlar çok mağdur. Bu yeni değil, uzun süreden gelen bir durum olduğu için bankalarda birikmiş borçları var. Burada çalıştığımız için bankalardan kredi alamayan arkadaşlarımız var. Bankalar da kredi vermiyorlar. Arkadaşlarımız çok mağdur” şeklinde konuştu.

Sabah gelip kartları okutup işe çıkmadıklarını ifade eden Orak, “Maaşlarımızı alamadığımızdan dolayı çalışmayı kabul etmiyoruz. Çalışan çalışsın, ücretsiz izin almak isteyenleri ayıracağız, çıkış almak isteyenler varsa gelsin çıkışlarını alsın gitsinler, istifa etsin dediler. Biz de kendilerinden bizim çıkışlarımızı siz verin diye talepte bulunduk. Onlar da çıkışlarımızı veremeyeceklerini ifade ettiler. Bizim içerde kalan haklarımızı verecek olsalar burada bütün haklarını alıp birçok insan gidecektir. Ben 8 senedir çalışıyorum, benim haklarım verilsin bugün ceketimi alıp giderim” ifadelerini kullandı.

“150 kilogram altının çıkarıldığı dönemlerde de aynı sıkıntıları yaşıyorduk”

Tesiste elektriklerin kesik, sarf malzemeleri ve motorin olmadığını, bakım yapılması gereken arızalı araçların bakımının da yapılmadığını kaydeden Orak, “Bundan önce üretimin güzel olduğu 150 kilogram altının çıkarıldığı dönemlerde de aynı sıkıntıları yaşıyorduk. Mazot ve elektriğin olduğu dönemlerde de bu sıkıntılar devam ediyordu. Sadece bugüne özel bir durum değil” şeklinde konuştu.

Üretimde çalışan işçilerden Yaşar Üçel de geçtiğimiz Temmuz ayında atık barajına giden hattaki patlamadan dolayı bakanlığın aldığı karar neticesinde tesiste çalışma olmadığını, işçi ödemelerini alamadığı için üretimin durmasının söz konusu olmadığını hatırlattı.

Şirketten kaynaklı sorunlardan dolayı çalışamadıklarını ifade eden Üçel, “Üretim durmuşken hak edişlerimizi ve maaşlarımızı almadan işe başlayamayacağımızı bildirdik. Yönetimin teklifini kabul etmediğimizi bildiriyoruz. İş durması işçiden kaynaklı değil. Bizim kanunen hak ettiğimiz 2-3 maaşımız var içerde. Bazı arkadaşların 4'üncü maaşına gidiyor. Bizim şu andaki mevcut hak edişlerimiz hesabımıza yatmadan işe çıkmıyoruz. Bizim şuanda ne elektriğimiz var ne mazotumuz var” diye konuştu.

Öte yandan yaşanan sorunlar ile ilgili firma yetkilileri herhangi bir açıklama yapmazken, jandarma ekiplerinin de hazır bulunduğu olayda işçiler gazetecilere açıklama yaptıktan sonra tesisteki görev alanlarına gitti.