Ahilik kültürünün yayılması ve yerleşmesinin önemine dikkat çeken Vali Altıparmak,” Ahilik Haftası kutlamalarını her geçen yıl üzerine koyarak, daha da derinleştirerek yapmamız gerekiyor.”dedi.
Ahilik Haftası, Erzurum Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği konferans salonunda kutlandı. Erzurum’da 2007 yılından bu yana düzenlenen etkinliğe Vali Dr. Ahmet Altıparmak, Büyükşehir Belediye Meclis Başkanvekili Fevzi Polat, Yakutiye İlçe Kaymakamı Ahmet Katırcı, Atatürk Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Sadi Çöğenli, Emniyet Müdürü Kamil Karabörk, Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Başkanı Lütfü Yücelik, Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Rasim Fırat, daire müdürleri, oda başkanları ve öğrenciler katıldı.
Açılış konuşmasını yapan ESOB Başkanı Rasim Fırat, Ahi Evrah-ı Veli Hazretlerinin, ‘İlim gökyüzündedir, kim onu indirecek. Veya yer altındadır kim çıkaracak. Yahut dağların ötesindedir. Kim onu getirebilir demeyin, ilim kalplerinize yerleştirilmiştir. Sıddıkların ahlakıyla ahlaklanın ki, kalpleriniz de ilim belirerek sizi mutlu kılsın ve korusun.’ veciz sözleriyle başladı. Ahiliğin Anadolu Selçukluları zamanında Türk Esnaf ve Sanatkâr zümreleri tarafından kurulan teşkilat olduğunu belirten Başkan Fırat, şunları söyledi. “Ahilik, iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo - ekonomik düzendir. Cimrilik kapısını bağlamak, lütuf kapısını açmaktır. Hırs kapısını bağlamak, kanaat ve rıza kapısını açmaktır. Kahır ve zulüm kapısını bağlamak, ilim ve mülâyemet kapısını açmaktır.
Başkan Fırat konuşmasında Erzurumlu Ahi Toman Baba’nın Narmanlı Camii’nin güneyinde yer alan mezarının gün yüzüne çıkarılmasını istedi. İbn Batutta’nın seyahatnamesinden örnek veren Başkan Fırat, “Ahi Toman Baba Erzurum’un çok önemli manevi bir değeridir. Batutta seyahatnamesinde şöyle demiştir. “Anılan beldede Ahi Toman’ın zaviyesine indik. Bu zat pek yaşlı olup, 130 yaşını aştığı söylendiği halde hala bir değneğe dayanarak yürümekte, hafızası yerinde olmakta ve beş vakit namazını kılmaktaydı. Yaşlılık nedeniyle açlığa dayanamayıp, orucunu yemesinden başka hiçbir kusurunu görmedim. Yemekte bize, bizzat kendisi hizmet etti. Hamamda ise oğulları hizmette bulundu. İkinci gün yola çıkmak istediğimiz zaman bize gücenerek, buna razı olmadı ve ‘şayet böyle erkenden giderseniz buralardaki itibarıma gölge düşürmüş olursunuz. Benden hoşnut olmadığınızı düşünürler. Zira bizde misafirlik en az üç gündür’ dedi. Bunun üzerine orada üç gün kalma lüzumunu duyduk.” İfadeleriyle Erzurum’daki ahi Toman ve zaviyesinden bahseder. Ayrıca satır aralarında zaviye yanında şeyhin evlatlarının hizmet ettiği bir hamama da işaret eder. Bu durum eğitim, öğretim, üretim ve gelip geçenlerin iaşelerinin karşılanmasının yanında ahiliğin toplumun en önemli ihtiyaçlarından biri olan temizlik kültürünü inşada önemli görevler üstlendiğini gösterir. İbrahim Hakkı Konyalı da İbn Battuta’ya atıf yaparak bazı değerlendirmelerde bulunmuş ve zaviyenin 1331 yılından önce tesis edildiğini belirtmiştir. Ancak Ahi Baba olarak bilinen Ahi Toman’ın kimliği hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgiye tesadüf edilmemekte ve 16’ıncı yüzyıl tahrir defterlerinde de zaviyenin ismi geçmemektedir. Bu durum zaviyenin mezkûr süreç içinde dönüşüm geçirdiğinin işareti olmalıdır. Bu nedenle Erzurum’un bu önemli değerine tarihi borcumuzu ödemek için mezarın gün yüzüne çıkarılmasını ve çevre düzenlemesinin yapılmasını istiyoruz” diye konuştu.
Erzurum’da mehteran takımım olmamasını da eleştiren Başkan Rasim Fırat, bu eksikliğin bir an önce giderilmesi gerektiğini kaydetti. Başkan Fırat şöyle dedi. “Geçmiş yıllarda Yakutiye Belediyesi bünyesinde bir mehteran takımımız vardı ancak belediye bu takımı dağıttı. Büyükşehir ya da diğer ilçe belediyeleri bünyesinde bu takımın yeniden oluşturulmasını istiyoruz. Bugün böyle bir takımımız olsaydı, esnafımızla birlikte yürüyüş yapabilirdik. Kaldı ki böylesine tarihi bir değerin Erzurum’da olmaması çok üzücü.” Erzurum’da tarihi eserlerin çevrelerinin açıldığını anımsatan ve güzel projeler yapıldığına dikkat çeken Başkan Fırat, yeni yapılacak çarşılardan birine Ahi Evran isminin verilmesini önerdi. Fırat, Ahi Evran isminin gelişmesinin ve gelecek nesillere aktarılması için bunun çok önemli olduğuna vurgu yaptı.
Vali Dr. Ahmet Altıparmak ise Ahilik Haftası kutlamalarını her geçen yıl üzerine koyarak, daha da derinleştirerek yapmak gerektiğini vurguladı. Bu kültürün yayılması ve yerleşmesinin önemine dikkat çeken Vali Altıparmak, şunları söyledi. “Zira bu kültür yerleşmezse bu topraklarda hakikaten derinliğine bir bağlılığımız vücut olarak olabiliriz ama kültür, maneviyat olarak olma noktasında gerçekten sıkıntılı bir hal alır. Bizim gençlik dönemlerimizde esnaf dediğinizde o şehrin temel direkleriydi. Bankadan kredi alabilmek için mutlaka bir esnaf kefil gerekirdi. Esnaf o toplumun örnek insanı, hem de güvenilirlik anlamında o şehrin sahibiydi. Bir aksaklık gördükleri zaman ilkönce hareket edip, makamlara, mevkilere en rahat ulaşan insan demekti esnaf. Bugün yok anlamında demiyorum ama onu tekrar görmek, tekrar yakalamak istiyoruz. Elbette ki geçen zaman içinde şartlar değişti, ama Ahilik kültürü hemen her noktaya sirayet etmiş ve Kırşehir’den çıkan Ahi Evran’ın görevlendirdiği kişiler gelip buralarda bu kültürü yayıp, denetlemek için aylarca kalıyorlarmış.”
“Bugün de aynı şekilde o esnafın devam ediyormuş gibi, sivil toplum kuruluşları bugün bu görevi yapıyor. Bugün STK’lar her türlü desteği alıyor ama aynı etkinliği yakalamak, görmek mümkün değil. Sizlerin bu nedenle bu kültürü sahiplenmeniz, bizim kültürümüzde olan ‘kal dili değil hal dili’ni yani halinizle örnek olmanıza çok ihtiyacımız var. Zira Erzurum eskiden nasılsa bugün de bölgenin merkezi, bunun farkında olup, Ahilik kültüründen gelen o değerleri taşıyan insanlar olarak işinize, hatanıza yansıtırsanız, Erzurum bırakın bölgeyi Türkiye’nin en saygın noktalarından biri olur. O zaman şehirlerde o manevi, güvenli hava oluşur ve huzur o zaman bizler için kapsayıcı olur. Yoksa zenginlik, şatafatla, lüksle huzur gelmez. Huzur başka bir şeydir. Ecdadımızın bizlere emanet ettiği bu kültürü geleceğe taşımamız için Allah bizlere güç versin.”
Konuşmaların ardından ESOB yönetim kurulu tarafından belirlenen Yılın Ahisi 70 yaşındaki elektrikçi Dedebey Borulu kürsüye davet edildi. Erzurum’da tam 50 yıldır esnaflık yapan ve işe çıraklıktan başlayan 3 çocuk babası Dedebey Borulu’ya kaftan ve fesini Vali Dr. Ahmet Altıparmak ile ESOB Başkanı Rasim Fırat birlikte giydirdi. Başkan Fırat, Borulu’ya ayrıca üzerinde tarihi Çifte Minareli Medrese rölyefi bulunan bir plaket verdi.
Kutlama töreninin ardından Erzurum Esnaf Sarayı önünde vatandaşlara Ahi pilavı dağıtıldı. ESOB Başkanı Rasim Fırat ve yönetim kurulu üyeleri, Zeki Pınar, Fatih Çiftçi, Seyfettin Saka, Samih Türkan, Zekayi Kaplan, İshak Karslıoğlu ellerinde kepçelerle yoldan geçen vatandaşlara etli bulgur pilavı, tatlı ve ayran ikram ettiler.
